Regelmatig hoor je de term DNA voorbij komen in het nieuws, bij wetenschappelijke onderzoeken, en in detective series. Maar wat is het nou precies? En wat kan je ermee? Daarover gaat dit artikel.
Wat is DNA?
De letters DNA staan voor Deoxyribo Nucleïc Acid (‘desoxyribonucleïnezuur’). DNA is de drager van erfelijke informatie in een organisme. Een DNA-molecuul kun je vergelijken met een kralenketting. Ieder DNA-molecuul is opgebouwd uit twee kettingen die om elkaar heen zijn gedraaid. De kralen hebben vier verschillende kleuren en de volgorde van de gekleurde kralen bepaalt de informatie die het DNA weergeeft. Het is dus eigenlijk een soort programmeercode.
DNA en verwantschap
Met behulp van DNA kun je de verwantschap tussen personen onderzoeken. Elk mens krijgt bij de bevruchting namelijk precies de helft van het DNA van de vader en de helft van de moeder. Iedereen krijgt weer andere stukjes. Ieder mens is dus uniek en het DNA is een soort genetische vingerafdruk. Bij het bepalen of mensen familie zijn van elkaar, speelt het unieke DNA een grote rol. Het is bij het onderzoek belangrijk om voldoende genetisch vergelijkingsmateriaal te hebben. Hoe meer materiaal beschikbaar is om te vergelijken, hoe betrouwbaarder de overeenkomst.
DNA afkomst test
Als je bijvoorbeeld wilt weten wie je vader is, of als broers en zussen twijfelen over hun verwantschap dan kun je heel makkelijk zelf een DNA afkomst test doen. Zo’n test kun je online bestellen en dan krijg je de testkit vaak al de volgende dag in een neutrale envelop thuisgestuurd. Het DNA verkrijg je door wat wangslijm af te nemen met een wattenstaafje. Het monster stuur je op naar het lab waar het wordt getest en geanalyseerd. De uitslag krijg je daarna via de post of per e-mail toegestuurd. Zo heb je snel duidelijkheid over verwantschap.
DNA en familiegeschiedenis
De DNA-test die nu heel populair is, is een test waarmee je kunt zien waar je voorouders vandaan kwamen. Zo kun je bijvoorbeeld ontdekken dat er een ver familielid in Australië woont of dat je meer dan 1000 achterneven en -nichten hebt over de hele wereld.
DNA-onderzoek bij de politie
Het DNA is dus een soort unieke vingerafdruk die je alles vertelt over verwantschap en afkomst. Voor politieonderzoek is dat zeer bruikbaar. Stel dat bij een overval bloed wordt gevonden van de overvaller, dan kan de politie het DNA uit het bloedspoor vergelijken met het DNA van verdachte. Zo kan ook middels verwantschapsonderzoek ook een dader van een misdrijf worden gevonden.
DNA en wetenschap
Er wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar DNA. Naast dat we DNA kunnen aflezen, kunnen we het nu ook aanpassen. Met de nieuwe CRISPR-Cas methode is het mogelijk om heel precies en efficiënt in het DNA te knippen en plakken. Het werkt eigenlijk als een soort moleculaire schaar. Deze nieuwe techniek maakt het mogelijk om een fout in een gen op te sporen en die vervolgens te vervangen. Zou je DNA kunnen vormgeven als je zelf zou willen.
Zoals je kunt lezen biedt DNA veel mogelijkheden en er komen steeds meer mogelijkheden en toepassingen bij. Met DNA kun je je herkomst achterhalen, misdadigers opsporen en DNA zou de sleutel kunnen zijn tot het genezen van allerlei ziekten waar we nu nog machteloos tegen zijn.